Zdrowe odżywianie

Rate this post

omówienie wyników badań z pracy magisterskiej o nawykach żywieniowych młodzieży

Ankietowane osoby spytano co najczęściej spożywają na pierwsze śniadanie.

Wykres nr 2 Rodzaj spożywanych produktów na I śniadanie

Powyższy wykres przedstawia, że najwięcej kanapek na I śniadanie spożywa młodzież  w wieku 14-15 lat, a najmniej nabiału na I śniadanie spożywają 14-latkowie.  W grupie wiekowej chłopców od 13-15 lat średnia spożywanych słodyczy oraz fast-foodów na I śniadanie wynosi 15%, w tej samej grupie wiekowej dziewcząt średnia spożywanych słodyczy oraz fast-foodów wynosi natomiast 5%.  Średnia spożycia drożdżówek i pączków na I śniadanie w grupie wiekowej chłopców od 13-15 lat wynosi 6%, natomiast w tej samej grupie u dziewcząt wynosi ona 11%.

Wykres nr 3 Przedstawienie przyczyn nie spożywania I śniadań.

Zaskakujący jest fakt , że dziewczęta w wieku 15 lat nie jadają śniadań z powodu późnego wstawania. Podobnie wygląda sytuacja jeśli chodzi o chłopców w wieku 15 lat, tutaj aż 80% nie jada I śniadania z powodu zbyt późnego wstawania. Brak apetytu jako przyczynę nie zjadania I śniadania wskazało 65% dziewcząt w wieku 14 lat, u chłopców procent nie jadających z powodu braku apetytu przedstawia się odpowiednio:  u 15 latków-10%, u 14 latków 8%, u 13 latków 36%. W przedziale wiekowym 13-14 lat u chłopców przyczynę nie zjadania I śniadania wskazało średnio 13%, natomiast u dziewcząt tylko 14- latki (12%) wskazały ten powód jako przyczynę nie zjadania I śniadania.

Wykres nr 4 Przedstawia częstotliwości zjadanych przekąsek pomiędzy posiłkami

Ankietowani chłopcy w wieku 14 i 15 lat jedzą najwięcej przekąsek między posiłkami, a tylko 5%-6% dziewcząt w wieku 13-15 lat nie je przekąsek w ogóle.

Wykres nr 5 Rodzaj spożywanych przekąsek

Najwięcej tj. 64% chłopców w wieku 13 lat podało jako rodzaj  przekąski : chipsy, słodycze i fast-foody. W badanej  grupie znalazły się dziewczęta (5%)  w wieku 13 i 15 lat , które jako przekąskę spożywały nabiał. Praktycznie w każdej z badanych grup zarówno u chłopców jak i u dziewcząt procent spożywanych owoców waha się od 15% w grupie chłopców 15- letnich, 19% u dziewcząt 15- letnich, 36% w grupie wiekowej chłopców 13- letnich, 47% wśród grupy wiekowej dziewcząt 14- letnich oraz 50% w grupie dziewcząt 13- letnich.

Wykres nr 6 Ilość dań , które wchodzą w skład spożywanego obiadu

Najwięcej ankietowanych 15- letnich chłopców spożywa  obiad składający się z dwóch dań- zupy i II dania , natomiast w tej samej grupie wiekowej dziewczęta spożywają tylko II danie. W grupie wiekowej 14- letnich i 15- letnich dziewcząt średnia spożycia zupy, II dania oraz deseru wynosi 61%. Średnia spożycia zupy wynosi u chłopców w przedziale 13-15 lat 12%, a u dziewcząt w tym samym przedziale wiekowym wynosi 13%.

Wykres nr 7 Spożywanie surówek do obiadu przez młodzież gimnazjalną

Imponujące jest to, że chłopcy i dziewczęta w wieku 15 lat jedzą surówki do obiadu, a w przedziale wiekowym chłopców od 13-14 lat średnia tych, którzy nie spożywają surówek wynosi 41%.

Wykres nr 8 Przedstawia codzienne spożycie kolacji.

Powyższe dane przedstawiają , że kolacje regularnie jadają tylko dziewczęta w wieku 13 lat. Do rezygnacji z codziennego spożywania kolacji przyznało się 24% dziewcząt w wieku 14 i 15 lat.  Do spożywania kolacji w grupie wiekowej chłopców 13-15 lat przyznało się  63%.

Wykres nr 9 Przedstawia powody dlaczego ankietowani nie jadają kolacji.

Szokujące jest to , że aż 78%  dziewcząt  w wieku 13 lat nie jada kolacji z innych powodów niż wyżej wymienione, zaś 57% dziewcząt w wieku 15 lat nie je kolacji, gdyż nie jest głodna. Tylko w grupie wiekowej dziewcząt 13- letnich oraz dziewcząt 15- letnich jako powód nie zjadania kolacji wskazano to, że nie jest ona przygotowywana przez mamę.  Średnia wśród grupy wiekowej dziewcząt 14 i 15- letnich, które nie zjadają kolacji z braku czasu wynosi 11%.

Wykres nr 10 Rodzaj spożywanego posiłku na kolacje.

Najwięcej kanapek na kolację jedzą chłopcy w wieku 14 lat, natomiast 28% 13- letnich dziewcząt spożywa  nabiał na kolację. Zaskoczeniem jest to,  że aż 11% dziewcząt w wieku 13 lat zjada na kolacje fast-foody. Tylko w grupie wiekowej dziewcząt 14- letnich 12% z nich zjada na kolację słodycze.  Tylko w grupie wiekowej dziewcząt 15- letnich nie wykazano owoców i warzyw jako składnika kolacji.

[kontynuacja tej pracy magisterskiej wkrótce]

Gotowe prace z pielęgniarstwa znajdziecie na wspomnianej stronie.

Etiologia otyłości

Rate this post

praca magisterska z promocji zdrowia

Etiologia otyłości jest nauką badającą przyczyny składające się na powstanie choroby. Na powstanie otyłości znacząco wpływają czynniki środowiskowe i genetyczne wraz z dziedziczeniem homeostazy energetycznej ustroju. Do dzisiaj nie zidentyfikowano głównego genu ani jego mutacji odpowiedzialnego za rozwój otyłości.

Uwarunkowania cywilizacyjne, zwiększenie produkcji żywności i rozpowszechnianie diety wysokokalorycznej ma dodatkowy i jakże istotny wpływ dla powstania otyłości. Z jednej strony wzrasta dostęp do taniej żywności o zbyt dużej wartości energetycznej, a z drugiej, ograniczeniu ulega lub całkowicie zanika aktywność fizyczna [1].

Przejście na taki styl życia prowadzi do pobudzenia genetycznie uwarunkowanych mechanizmów, a co za tym idzie do gromadzenia się zwiększonej tkanki tłuszczowej. Rozróżnia się dwa typy otyłości: prostą i wtórną. Etiologia otyłości prostej to  czynniki środowiskowe oraz czynniki genetyczne[2].

Do czynników środowiskowych, które sprzyjają powstaniu i rozwojowi otyłości należą[3]:

  • rodzina (uwarunkowania genetyczne, karmienie piersią, nadwaga u rodziców, sytuacja socjalno-ekonomiczna rodziny)
  • informacja oraz edukacja (lekcje w szkołach, przekazy medialne)
  • żywność wysokoenergetyczna (promowanie poprzez ceny i reklamy telewizyjne, ale również jedzenie „na zewnątrz”, marketing w szkołach)
  • aktywność fizyczna (brak pomieszczeń oraz sprzętu sportowego w szkołach, brak ścieżek rowerowych, niewielka ilość placów zabaw).

Natomiast do uwarunkowań genetycznych należą układy regulujące czynności metaboliczne tkanek tłuszczowych:

  • dziedziczenia sposobu żywienia w rodzinie- genetyczne uwarunkowanie reakcji na różnego rodzaju składniki pożywienia i preferencje żywieniowe. Osoby otyłe preferują przede wszystkim tłuste pokarmy oraz słodycze.
  • dziedziczenia skłonności do wadliwej przemiany materii oraz nadmiernego magazynowania tkanki tłuszczowej.

Otyłość uwarunkowana genetycznie może być monogenowa lub wielogenowa, z którą związanych jest blisko 250 genów. W przebiegu schorzeń wielogenowych dochodzi często do rozwoju otyłości wtórnej do której należą m.in.: zespół Carpentera, zespół Willego– Pradera, zespół Laurence’a- Moona- Bardeta- Biedla, zespół Downa czy achondroplazja.

Otyłość monogenowa występuje na szczęście bardzo rzadko i dotyczy ok. 5 % wszystkich przypadków otyłości. Stanowi jednak ogromny problem kliniczny, ponieważ prowadzi do rozwoju poważnych jej odmian nawet już we wczesnym okresie dzieciństwa.


[1] Nitsch-Osuch A, Kędzierska M, Topczewska-Cabanek A, Gyrczuk E, Życińska K, Wardyn K, Nawyki żywieniowe młodzieży w wieku gimnazjalnym- co nastolatki jedzą w szkole? 2009, s. 43-45.

18.Oblacińska A i Weker H : Profilaktyka otyłości u dzieci i młodzieży od urodzenia do dorosłości. Wyd. Hel-Med., Kraków 2008, s.15.

[3]  Oblacińska A i Weker H : Profilaktyka… s.15-16.

Spożywanie produktów typu „fast food”

5/5 - (1 vote)

badania z pracy magisterskiej

Produkty typu „Fast food”, a więc wszelkiego typu hamburgery, pizze, frytki itp. serwowane w barach i restauracjach szybkiej obsługi, są niepożądanym, a wręcz odradzanym rodzajem pożywienia. Jest tak, ponieważ zawierają substancje niekorzystne dla organizmu, a mianowicie tłuszcze, kwasy tłuszczowe nasycone i kwasy tłuszczowe nienasycone typu „trans”. Mimo tego, że są one tak niezdrowe, cieszą się dużą popularnością [37].

W badaniu zapytałam, jak często studenci spożywają tego typu produkty. Wyniki zamieszczone są graficznie poniżej.

Do codziennego jedzenia „fast food” nie  przyznaje się żaden z badanych. Raz w tygodniu z tego typu jedzenia korzysta 8 %. Większość z nich to studenci AWF, ale ta przewaga nad Politechniką nie była istotna statystycznie (α = 0,05; χ2 = 0,310). Najczęstsza odpowiedź udzielana przez badanych wskazuje na to, że spożywają oni omawiany typ żywności kilka razy w roku (55%) (Ryc.21).

Ryc. 21 Częstość spożywania produktów typu „fast food” przez studentów

Ryc. 22 Częstość spożywania produktów typu „fast food” w zależności od rodzaju uczelni

Źródło: opracowanie własne

Profilaktyka otyłości

Rate this post

praca magisterska z promocji zdrowia

Pojęcie „profilaktyka” obejmuje wszelkiego rodzaju działania i środki stosowane, których celem jest zapobieganie oraz likwidowanie przyczyn różnych niepożądanych i niekorzystnych zjawisk. W medycynie profilaktyka oznacza działanie i stosowanie środków w celu zapobiegania chorobom i wszelkiego rodzaju zaburzeniom[1].

Rozróżniamy 3 typy profilaktyki :

  • pierwotną – pierwszorzędową
  • wtórną –drugorzędową
  • trzeciorzędową

Profilaktyka pierwotna odnosi się do ludzi zdrowych ogółu społeczeństwa lub większej jego części. W jej skład wchodzą działania najwcześniejsze, które mają wyeliminować ewentualne pojawienie się choroby lub też zaburzenia rozwoju [2].

W celu zapobiegania nadwadze i otyłości należą następujące dziania :

  • promocja zdrowia psychicznego w danej rodzinie, kiedy to na skutek niepowodzeń często „ucieka się w jedzenie”
  • wspieranie matek w karmieniu piersią dziecka, przez co najmniej pół roku od czasu urodzenia
  • promowanie zdrowego stylu życia rodziny – zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna.

Od wczesnych lat 90 XX wieku, zaczęło przybywać na świecie dzieci karmionych piersią. Zaobserwowano wówczas, że rozwijają się one i rosną inaczej, niż te żywione sztucznie. Jako normy rozwojowe dla wszystkich dzieci używane są siatki centylowe, które zostały opracowane na populacjach dzieci w dużym stopniu żywionych sztucznie od urodzenia [3].

Niemowlęta, które są żywione sztucznie, po 3-4 miesiącu życia mają większy przyrost masy ciała. Lekarze stosując siatki centylowe , które obecnie są w użyciu dla niemowląt

karmionych wyłącznie piersią do 6 miesiąca życia, bardzo często zalecają dokarmianie. W związku z tym, od osiemdziesiątych lat XX wieku WHO zaleca wyłączne karmienie piersią do 6 miesiąca życia dziecka [4].

Profilaktyka wtórna jest typem wczesnego wykrywania i dotyczy osób o zwiększonym ryzyku występowania niektórych zaburzeń rozwojowych oraz chorób[5].

Celem tej profilaktyki jest rozpoznanie grup ryzyka oraz wczesne wykrycie nie tylko objawów chorobowych, ale również zaburzeń w rozwoju psychicznym i fizycznym. Przykładem są różnego rodzaju testy  przesiewowe i powszechne profilaktyczne badania lekarskie w określonych grupach wieku. W przypadku nadwagi oraz otyłości, zwłaszcza dzieci starszych i młodzieży, zadaniem profilaktyki wtórnej jest identyfikowanie się dzieci i młodzieży z dysharmonią rozwojową w programie testów przesiewowych, a także profilaktycznych badań lekarskich i innych kontaktach pacjenta z lekarzem.

Chodzi tu przede wszystkim o dzieci starsze i młodzież, dla których planowane terminy badań profilaktycznych są wydłużone, niż to ma miejsce w przypadku badań małych dzieci. Obecnie prawidłowość masy ciała zarówno dorosłych jak i dzieci określa się z pomocą powszechnie stosowanego wskaźnika masy ciała BMI. Profilaktyka trzeciorzędowa obejmuje dzieci i młodzież z problemami zdrowotnymi, szkolnymi i społecznymi [6]. Zapewnia opiekę medyczną,  psychologiczną oraz rehabilitację dzieci przewlekle chorych i niepełnosprawnych. Celem tej profilaktyki jest zapobieganie bądź

też zmniejszanie skutków zaburzeń rozwojowych w tym:

  • działanie przeciw izolacji społecznej, która może prowadzić do „kalectwa społecznego”
  • akceptowanie siebie i pomoc w radzeniu z chorobą
  • pomoc w utrzymaniu jakże ważnej dla zdrowia dobrej kondycji fizycznej.

W rozpoznanej już nadwadze i otyłości, lekarz powinien współpracować ze specjalistą żywieniowcem, a w razie potrzeby z rehabilitantem ruchu i psychologiem.


[1] Oblacińska A i Weker H : Profilaktyka otyłości u dzieci i młodzieży od urodzenia do dorosłości. Wyd. Hel-Med., Kraków 2008, s. 23.

[2] Ibidem.

[3] Kowalska A, Zwyczaje żywieniowe dzieci i młodzieży szkolnej na przykładzie województwa dolnośląskiego, 2005, s. 32-35.

[4] Ibidem s.27.

[5] Ibidem s. 97.

[6] Ibidem s. 109

 

Wpływ używek na zdrowie studentów w świetle badań własnych

5/5 - (1 vote)

Używki w postaci papierosów, alkoholu i środków odurzających są dużym zagrożeniem. Korzystając z nich godzimy się w sposób świadomy na niszczenie i trucie własnego organizmu, a w przypadku palenia papierosów, także zdrowia innych ludzi. W prewencji chorób sercowo – naczyniowych podstawą jest profilaktyka w postaci bezwzględnego unikania palenia czynnego jak i biernego, niezażywania narkotyków, a także nie picia alkoholu w nadmiernych ilościach.

Badanie własne wykazało, że ponad 1/5 badanych studentów to osoby palące, z czego większą część stanowią studenci AWF – u. Odzwierciedla to i potwierdza inne tego typu badania na podobnej populacji. Według autorów z AWF w Warszawie odsetek studentów palących to 17% [20]. Podobne wyniki można zauważyć w badaniach innych polskich publikacjach [12, 25, 7]. Optymistyczne stwierdzenie wysuwa jednak autorka należąca do współtwórców programu WOBASZ. Pisze ona, że według wyników badań około 80% palaczy deklaruje chęć rzucenia palenia, z czego 40% jako motywację takiego postępowania uznaje obawę przed chorobą [29].

W mojej ankiecie zaobserwowałam dodatkowo, że z grupy osób niepalących, 73% jest narażona na dym tytoniowy na uczelni. Z kolei w tej grupie aż 86% osób stara się chronić własne zdrowie i unika miejsc zadymionych.

Alkohol można już uznać za tradycyjny i najbardziej powszechny napój w grupie społecznej, jaką są studenci [14, 22]. Praktycznie każdy badany zapytany o to, czy spożywa alkohol, odpowiada twierdząco. W badaniach własnych nie stwierdziłam istotnej różnicy procentowej pod tym względem między obiema uczelniami. Jeżeli chodzi o częstość spożywania alkoholu, większość studentów odpowiadało, że spożywa go okazjonalnie czyli mniej niż raz w tygodniu (73%).  Do codziennego korzystania z napojów alkoholowych przyznaje się 7% studentów AWF i 5% studentów Politechniki. Praktycznie 90% wszystkich respondentów deklaruje, że najchętniej sięga po piwo. W innych publikacjach dotyczących tego zagadnienia wyniki kształtowały się na bardzo zbliżony poziomie

Zdrowy styl życia wyklucza spożywanie narkotyków. Według badań autorów z AWF Warszawa, spośród badanych nikt nie zażywa narkotyków regularnie, ale 18% ogółu używa je okazjonalnie [25]. Moja ankieta wykazała pod tym względem znaczną różnicę. Okazjonalnie z tego typu środków korzysta 6% badanych, z czego większość stanowią studenci Politechniki (8%).

Używki, takie jak alkohol, tytoń i narkotyki, mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie studentów. Oto kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę:

  1. Fizyczne skutki zdrowotne:
    • Alkohol: Nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do uszkodzenia wątroby, serca, mózgu i układu pokarmowego. Powoduje także obniżenie odporności organizmu oraz może prowadzić do nadwagi i otyłości.
    • Tytoń: Palenie papierosów i używanie innych wyrobów tytoniowych zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu oddechowego, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli i choroby płuc. Dodatkowo, może prowadzić do poważnych chorób, w tym raka płuc, serca i układu krążenia.
    • Narkotyki: Używanie narkotyków może prowadzić do wielu poważnych problemów zdrowotnych, w zależności od rodzaju substancji. Mogą wystąpić problemy z układem oddechowym, układem sercowo-naczyniowym, układem nerwowym oraz funkcjonowaniem narządów wewnętrznych.
  2. Skutki psychologiczne:
    • Używanie używek może wpływać na zdrowie psychiczne studentów, powodując depresję, lęki, stany paranoiczne, zaburzenia snu i problemy z koncentracją. Substancje psychoaktywne mogą również zwiększać ryzyko wystąpienia problemów z psychiką, takich jak psychozy czy schizofrenia.
  3. Skutki społeczne i akademickie:
    • Używanie używek może mieć negatywny wpływ na życie społeczne i akademickie studentów. Nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do problemów z relacjami interpersonalnymi, agresywnego zachowania, a nawet przemocy. Uzależnienie od narkotyków może wpływać na regularność uczęszczania na zajęcia, koncentrację i wyniki akademickie.

Ważne jest zrozumienie, że każdy człowiek jest inny i reaguje na używki w różny sposób. Niektóre osoby mogą być bardziej podatne na negatywne skutki zdrowotne używek niż inne. Dlatego ważne jest promowanie zdrowego stylu życia i edukacja na temat ryzyka związanego z używaniem substancji psychoaktywnych. W przypadku problemów związanych z używkami, zaleca się szukać pomocy w specjalistycznych placówkach, takich jak poradnie uzależnień czy poradnie psychologiczne.


[7] Brojek A., Włostowska K.: Nieprawidłowości w stylu życia studentów IWFiS w Białej Podlaskie; Przegląd Naukowy Instytutu Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego WSP w Rzeszowie 2000, z.3, 195-200.

[14] Gembalczyk I.: Alkohol jako element studenckiego stylu życia; Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 2006, t.57, supl., 101-105. Ostrowska A. Styl życia  a zdrowie Warszawa 1999; Wyd. IFiS PAN.

[22] Lisicki T.: Zjawisko spożywania alkoholu przez studentów gdańskich uczelni; Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 2006, t.57, supl., 131-135

[25] Mędrala –Kuder E., Pilch N.: Ocena stylu życia studentów krakowskiej Akademii Wychowania Fizycznego; Kultura Fizyczna 2000, nr 3-4, 14-15.

[29] Polakowska M., Piotrowski W., Tykarski A., i wsp.: Nałóg palenia tytoniu w populacji polskiej. Wyniki programu WOBASZ; Kardiologia Polska 2005; 63: 6 (supl. 4).